CECHY MAKROSKOPOWE
 Grupa owocników
|
Owocniki kuliste, owalne, rzadziej guzowate, spłaszczone, nieregularne. U podstawy czasem widoczne krótkie lub dłuższe, białe ryzomorfy. Wielkość owocników 1–3 cm. Zewnętrzna warstwa perydium biała, szara, szaro-beżowa, często z różowawymi lub ciemnoczerwonymi przebarwieniami. Po dotknięciu, w kontakcie z powietrzem atmosferycznym owocniki w krótkim czasie przebarwiają się najpierw na kolor czerwony, czerwono-brązowy potem brudnobrązowy, aż do brązowo-czarnego. Perydium gładkie, za młodu jedwabiste w starszych okazach często spękane, niekompletne. Na przekroju białe. Po przekrojeniu często przebarwia się na kolor czerwono-brązowy. Gleba młodych owocników jasnoszara, potem szaro-brązowa, ochrowa, wreszcie ciemnobrązowa, poprzecinana biało-czerwonymi dissepimentami tworzącymi na przekroju marmurkowaty wzór. U podstawy owocników niewielka część płonna, rzadko wykształcająca niewielką kolumellę. Konsystencja owocnika miękka, gąbczasta, podatna na uszkodzenia. Smak lekko gorzkawy, zapach stęchły, ziemisty.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Dojrzałe zarodniki w KR
|
Perydium plektenchymatyczne, 150-300 μm. Zbudowane z septowanych, cienkościennych, chaotycznie splątanych strzępek 3-7 μm. Strzepki w warstwie powierzchniowej zabarwione na kolor brązowy do brązowo-czerwonego. Miejscami strzępki rozdymają się do postaci cylindrycznych lub owalnych komórek o średnicy 10-20 μm. Zarodniki najpierw hialinowe, bezbarwne, potem żółtawe – w stadium pełnej dojrzałości, żółto-brązowe. Kuliste, o średniej wielkości 12-16 μm (z ornamentacją) Q=1,0-1,05. Wyraźnie urzeźbione, pokryte grubymi, wydatnymi, kolcami o średniej wielkości 2-4 μm. Kolce najczęściej piramidalne, zaostrzone, często tępe, cylindryczne. Podstawki maczugowate 1-4-zarodnikowe o średniej wielkości 20-35 x 10-20 μm.
 |
 |
 |
Przekrój perydium |
Strzępki suprapellis |
Fragment hymenium |
|
SIEDLISKO
|
Octaviania mutabilis rośnie w lasach liściastych i mieszanych. Najczęstszym partnerem mikoryzowym jest Fagus sylvatica - bardzo rzadko inne gatunki drzew liściastych. Gatunek ten nie ma szczególnych wymagań glebowych. Preferuje siedliska w niskich i średnich położeniach górskich, do 1500 m n.p.m. w miejscach zacienionych, unikając otwartych, nasłonecznionych stoków. Wyrasta płytko pod powierzchnią gleby, często semihypogeicznie. Dojrzałe owocniki mozna zbierać od sierpnia do wczesnej zimy. |
WYSTĘPOWANIE
|
Octaviania mutabilis jest gatunkiem stosunkowo częstym, znanym z większości krajów Europy. W momencie zlokalizowania pierwszego stanowiska nie były znane doniesienia o jej występowaniu na obszarze Polski. W rejonach górskich i podgórskich wydaje się być gatunkiem łatwym do zlokalizowania.
Beskid Mały – DG 15, Korbielów k. Żywca, Lipiec 2010
Beskid Mały - DF 96, Koziniec k. Wadowic, Wrzesień 2011
Gorce – EG 22, Ochotnica Górna k. Nowego Targu, Październik 2018
Pieniny - EG 34, Szlachtowa k. Szczawnicy, Wrzesień 2020
|
